ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 12 grudnia 2022 r. w sprawie testów eksploatacyjnych urządzeń radiologicznych i urządzeń pomocniczych
2022 r. poz. 974) zarządza się, co następuje: § 1. Rozporządzenie określa zakres oraz częstotliwość wykonywania testów eksploatacyjnych, a także dopuszczalne odchylenia badanych fizycznych parametrów dla urządzeń radiologicznych oraz urządzeń pomocniczych. § 2. 1. Zakres oraz częstotliwość wykonywania testów eksploatacyjnych urządzeń radiologicznych, a także dopuszczalne odchylenia badanych fizycznych parametrów dla takich urządzeń określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 2. Zakres oraz częstotliwość wykonywania testów eksploatacyjnych urządzeń pomocniczych, a także dopuszczalne odchylenia badanych fizycznych parametrów dla takich urządzeń określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. § 3. 1. Kontrolę urządzeń radiologicznych oraz urządzeń pomocniczych innych niż określone odpowiednio w załączniku nr 1 do rozporządzenia lub załączniku nr 2 do rozporządzenia przeprowadza się w zakresie oraz z częstotliwością wynikającą z aktualnego poziomu wiedzy i praktyki, w tym ze zwalidowanych metod badawczych. 2. W przypadku gdy zakresu i częstotliwości kontroli urządzeń radiologicznych i urządzeń pomocniczych, o których mowa w ust. 1, nie można ustalić na podstawie aktualnego poziomu wiedzy i praktyki, w tym zwalidowanych metod badawczych, kontrolę taką przeprowadza się w zakresie i z częstotliwością wynikającą z instrukcji producenta urządzenia radiologicznego lub urządzenia pomocniczego. § 4. Niezależnie od częstotliwości wykonywania testów eksploatacyjnych, po każdej naprawie urządzenia radiologicznego lub urządzenia pomocniczego przeprowadzonej w zakresie, który może mieć wpływ na jakość diagnostyczną uzyskiwanego obrazu lub na dawkę, jaką otrzymuje pacjent, należy ponownie wykonać testy eksploatacyjne, co najmniej w zakresie uzasadnionym specyfikacją wykonanej napraw
I. Testy podstawowe i testy specjalistyczne urządzeń radiologicznych stosowanych w rentgenodiagnostyce i radiologii zabiegowej 1. Określenia i pojęcia użyte w testach specjalistycznych i testach podstawowych w rentgenodiagnostyce i radiologii zabiegowej: 1) CNR – stosunek kontrastu do szumu, w mammografii cyfrowej jest wyznaczany dla obiektu testowego w postaci płytki aluminiowej o grubości 0,2 mm Al ułożonej na fantomie z PMMA (np. 4,5 cm), zgodnie z zależnością:
CNR= ?ﾝﾑﾥ1 − ?ﾝﾑﾥ2 √?ﾝﾜﾎ1 2 + ?ﾝﾜﾎ2
gdzie: x1 – średnia wartość pikseli wyznaczona w ROI na zewnątrz obrazu obiektu aluminiowego o grubości 0,2 mm, x2 – średnia wartość pikseli wyznaczona w ROI wewnątrz obrazu obiektu aluminiowego o grubości 0,2 mm, σ1 – odchylenie standardowe wartości pikseli wyznaczone w ROI na zewnątrz obrazu obiektu aluminiowego o grubości 0,2 mm, σ2 – odchylenie standardowe wartości pikseli wyznaczone w ROI wewnątrz obrazu obiektu aluminiowego o grubości 0,2 mm; 2) CTDIfree air – tomograficzny indeks dawki w powietrzu, wielkość dozymetryczna stosowana w tomografii komputerowej odpowiadająca wartości CTDI100 mierzonej w izocentrum bez użycia fantomu dozymetrycznego; 3) CTDIvol – objętościowy tomograficzny indeks dawki, wielkość dozymetryczna stosowana w tomografii komputerowej wyznaczona zgodnie z zależnością:
gdzie: L – całkowita nominalna szerokość czynnych detektorów, d – odległość o jaką przesuwa się stół podczas jednego pełnego obrotu lampy rentgenowskiej, CTDI100c – wartość CTDI100 zmierzona w środku fantomu dozymetrycznego, CTDI100p – średnia z wartości CTDI100 zmierzonych na brzegach fantomu dozymetrycznego, CTDI100 – profil dawki scałkowany na odcinku 100 mm wzdłuż linii równoległej do osi obrotu lampy rentgenowskiej dla pojedynczej warstwy, podzielony przez nominalną grubość warstwy;
4) ekspozycja referencyjna – w mammografii analogowej ekspozycja jednorodnego fantomu z PMMA o całkowitej grubości 4,5 cm wykonana przy wysokim napięciu równym 28 kV, molibdenowej anodzie i molibdenowym filtrze, włączonym systemie automatycznej kontroli ekspozycji oraz włączonej kratce przeciwrozproszeniowej, zapewniająca otrzymanie obrazu o gęstości optycznej równej 1,6±0,1, zmierzonej w punkcie referencyjnym; 5) fantom do oceny jakości obrazu – w testach podstawowych w mammografii cyfrowej fantom symulujący uciśniętą pierś o grubości 4,2 cm oraz średniej gęstości odpowiadającej 50% tkanki gruczołowej i 50% tkanki tłuszczowej, zawierający: a) elementy imitujące włókna, w tym o średnicy 0,75 mm oraz o mniejszych i większych średnicach, b) grupy elementów imitujących mikrozwapnienia, w tym o średnicy 0,32 mm oraz o mniejszych i większych średnicach, c) elementy imitujące okrągłe masy lite, w tym o grubości 0,75 mm oraz o mniejszych i większych grubościach; 6) fantom dozymetryczny – fantom z PMMA w kształcie cylindra symulującego głowę pacjenta o średnicy 16 cm, zaś dla fantomu symulującego ciało pacjenta o średnicy 32 cm; 7) fantom równoważny standardowemu pacjentowi – jednorodny fantom o wymiarach poprzecznych co najmniej 30 × 30 cm i grubości 15 cm PMMA. Funkcję fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi może pełnić również stały fantom wodny o grubości 15 cm. Dopuszcza się także w testach specjalistycznych stosowanie statywu do zdjęć pionowych i jako fantom równoważny standardowemu pacjentowi płytę 2,5 cm Al, zapewniając pokrycie całego rejestratora obrazu; 8) fantom schodkowy – fantom zawierający co najmniej trzy elementy (stopnie) do oceny powtarzalności ekspozycji, o różnych grubościach, zbudowany z tego samego bądź różnych materiałów; 9) G – współczynnik pozostałości poprzedniego obrazu, w mammografii cyfrowej w testach specjalistycznych wyznaczany jest zgodnie z zależnością: G = ?ﾝﾑﾥ3 − ?ﾝﾑﾥ2 ?ﾝﾑﾥ1 − ?ﾝﾑﾥ2 gdzie: x1 – średnia wartość pikseli wyznaczona w ROI poza obszarem zakrytym fantomem z PMMA o grubości 4,5 cm i poza obiektem aluminiowym, x2 – średnia wartość pikseli wyznaczona w ROI poza obszarem zakrytym fantomem z PMMA o grubości 4,5 cm, wewnątrz obiektu aluminiowego o grubości 0,1 mm, x3 – średnia wartość pikseli wyznaczona w ROI na obszarze zakrytym PMMA o grubości 4,5 cm, wewnątrz obiektu aluminiowego o grubości 0,1 mm; 10) główny region detektora obrazu – w aparatach rentgenowskich z detektorem cyfrowym obszar odpowiadający położeniu aktywnej powierzchni sensora systemu automatycznej kontroli ekspozycji (AEC); 11) HVL – warstwa półchłonna, grubość określonego materiału, który w warunkach wąskiej wiązki osłabia promieniowanie rentgenowskie o określonej energii promieniowania lub określonym widmie, w taki sposób, że kerma, dawka ekspozycyjna, dawka pochłonięta, moc
kermy, moc dawki ekspozycyjnej lub moc dawki pochłoniętej jest zmniejszona do połowy tej wartości zmierzonej bez materiału; 12) MTF – funkcja przenoszenia modulacji, funkcja opisująca odpowiedź systemu na sinusoidalny sygnał wejściowy. W tomografii komputerowej wartość MTF można wyznaczyć jako stosunek modulacji sygnału wyjściowego do modulacji sygnału wejściowego, wówczas MTF dla wzoru naprzemianległych pasków różniących się wartością HU można wyrazić wzorem: MTF(ν) = ?ﾝﾜﾋ √2 ⋅ √?ﾝﾑﾀwzór 2 − ?ﾝﾑﾁtło 2 ∣?ﾝﾐﾻ?ﾝﾐﾻmateriał − ?ﾝﾐﾻ?ﾝﾐﾻtło∣ gdzie: Mwzór – modulacja w obrazie wzoru naprzemianległych pasków, wyznaczana jako odchylenie standardowe wartości pikseli, Ntło – średni szum tła, obliczany jako średnia z odchyleń standardowych wartości pikseli wyznaczanych w jednorodnym obszarze materiału wzoru i tła, dla ROI o powierzchni zawierającej co najmniej 100 pikseli, HUmateriał i HUtło – mierzone wartości HU w jednorodnym obszarze materiału wzoru i tła, dla ROI o powierzchni zawierającej co najmniej 100 pikseli; 13) MTF50 – częstość przestrzenna wyrażona w parach linii na mm lub w parach linii na cm, odpowiadająca wartości funkcji przenoszenia modulacji wynoszącej 50%; 14) odchylenie badanego parametru fizycznego od wartości zalecanej: a) odchylenie procentowe – wielkość opisana wzorem: ?ﾝﾑﾜ?ﾝﾑﾜ?ﾝﾑﾜℎ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ?ﾝﾑﾝ = ( ?ﾝﾑﾚ ?ﾝﾑﾝ − 1) ⋅ 100% b) odchylenie bezwzględne – wielkość opisana wzorem: ?ﾝﾑﾜ?ﾝﾑﾑ?ﾝﾑﾑℎ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ?ﾝﾑﾦ ?ﾝﾑﾏ?ﾝﾑﾏ?ﾝﾑﾏ?ﾝﾑﾏ?ﾝﾑﾏ?ﾝﾑﾏ?ﾝﾑﾏę?ﾝﾑﾑ?ﾝﾑﾑ?ﾝﾑﾑ = ?ﾝﾑﾚ − ?ﾝﾑﾝ gdzie: m – wartość zmierzona danego parametru fizycznego, p – wartość zalecana (np. wartość odniesienia, wartość nominalna); 15) PMMA – polimetakrylan metylu; 16) progowy kontrast – poziom kontrastu, dla najmniejszej zauważalnej na obrazie różnicy pomiędzy obiektem a tłem; 17) punkt referencyjny – w mammografii miejsce znajdujące się 60 mm od krawędzi stolika od strony klatki piersiowej oraz centralnie w stosunku do bocznych krawędzi stolika; 18) rXY– współczynnik korelacji (z próbki), współczynnik Pearsona, kowariancja (z próbki) podzielona przez pierwiastek kwadratowy z iloczynu odpowiednich odchyleń standardowych (z próbki): rXY = ∑ (?ﾝﾑﾋ?ﾝﾑﾖ − ?ﾝﾑﾋś?ﾝﾑﾟ) ⋅ (?ﾝﾑﾌ?ﾝﾑﾖ − ?ﾝﾑﾛ ?ﾝﾑﾖ=1 ?ﾝﾑﾌś?ﾝﾑﾟ) √∑ (?ﾝﾑﾋ?ﾝﾑﾖ − ?ﾝﾑﾋś?ﾝﾑﾟ)2 ⋅ ∑ (?ﾝﾑﾌ?ﾝﾑﾖ − ?ﾝﾑﾌś?ﾝﾑﾟ) ?ﾝﾑﾛ ?ﾝﾑﾖ=1 ?ﾝﾑﾛ 2 ?ﾝﾑﾖ=1 Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 2759 gdzie: rXY – współczynnik korelacji, Xi, Yi – zmienne losowe o ciągłych rozkładach, Xśr, Yśr – wartości średnie z prób Xi, Yi; 19) ROI – w systemach cyfrowych obszar zainteresowania zaznaczony na obrazie; 20) rozdzielczość niskokontrastowa – poziom kontrastu, dla którego widoczna jest różnica pomiędzy obiektem a tłem; 21) rozdzielczość wysokokontrastowa – zdolność systemu do rozróżniania obiektów na wyświetlonym obrazie w przypadku, gdy różnica w osłabieniu promieniowania pomiędzy obiektami a tłem jest większa w porównaniu z szumem; 22) stały fantom wodny – fantom wykonany z materiału o efektywnej liczbie atomowej zbliżonej do wody o gęstości (1,03±0,02) g/cm3 i wymiarach poprzecznych co najmniej 30 × 30 cm; 23) SNR – stosunek sygnału do szumu, w radiologii cyfrowej w testach podstawowych jest wyznaczany zgodnie z zależnością: SNR= ?ﾝﾑﾥ ?ﾝﾜﾎ gdzie: x – średnia wartość pikseli wyznaczona w ROI, σ – odchylenie standardowe wartości pikseli wyznaczone w ROI; 24) SNR – stosunek sygnału do szumu, w radiologii cyfrowej w testach specjalistycznych jest wyznaczany zgodnie z zależnością: SNR= ?ﾝﾑﾥ − ?ﾝﾑﾜ ?ﾝﾜﾎ gdzie: x – średnia wartość pikseli wyznaczona w ROI, σ – odchylenie standardowe wartości pikseli wyznaczone w ROI, o – średnia wartość pikseli wyznaczona dla zerowej ekspozycji; 25) średnia dawka gruczołowa – w mammografii, średnia dawka promieniowania rentgenowskiego pochłonięta w tkance gruczołowej jednorodnie uciśniętej piersi; 26) środek pola rentgenowskiego – geometryczny środek pola rentgenowskiego (zaczernionego pola) wyznaczony na obrazie rentgenowskim; 27) środek rejestratora obrazu – geometryczny środek rejestratora obrazu; 28) W – wydajność lampy rentgenowskiej, jest wyznaczana zgodnie z zależnością: W = ?ﾝﾐﾾ ?ﾝﾑﾄ gdzie: K – wartość zmierzonej kermy w powietrzu, Q – obciążenie prądowo-czasowe. Wydajność lampy rentgenowskiej w przypadku, gdy zadano odległość ognisko–detektor równą 1 m, wynosi: W = ?ﾝﾐﾾ ?ﾝﾑﾄ ⋅ ( ?ﾝﾑﾑ ?ﾝﾑﾑ0 ) 2 Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 2759 gdzie: d – zmierzona odległość ognisko–detektor promieniowania rentgenowskiego, wyrażona w metrach, d0 – odległość ognisko–detektor promieniowania rentgenowskiego równa 1 m; 29) warstwa tomograficzna – w tomografii konwencjonalnej zobrazowana warstwa wzdłużnego przekroju fantomu; 30) wartość HU – wartość wykorzystywana w celu określenia średniego osłabienia promieniowania rentgenowskiego związanego z każdą podstawową powierzchnią obrazu uzyskanego w tomografii komputerowej; 31) wartość nominalna – wartość podana przez producenta w dokumentacji technicznej, wyświetlana na urządzeniu lub znajdująca się na oznaczeniu urządzenia, która służy celom porównawczym; 32) wartość odniesienia – wartość średnia parametru wyznaczona przez użytkownika z pomiarów przeprowadzanych przez pięć kolejnych dni pracy całkowicie sprawnego aparatu rentgenowskiego, bezpośrednio po wykonaniu testów odbiorczych oraz każdorazowo po każdej istotnej naprawie. Dla testów takich jak rozdzielczość wysokokontrastowa obrazu, progowy kontrast obrazu oraz powtarzalność zaczernienia obrazu, wartości odniesienia mogą być określane na podstawie pojedynczego pomiaru. Testy, w których do określenia wyniku stosuje się wartość odniesienia, należy wykonywać w tej samej geometrii i dla tych samych warunków ekspozycji co pomiar wartości odniesienia; 33) wartość piksela – dyskretna wartość reprezentująca poziom skali szarości przypisany pikselowi; 34) wysokie napięcie – różnica potencjałów przyłożonych do anody i katody lampy rentgenowskiej; 35) Xśr – wartość średnia, średnia arytmetyczna z serii pomiarów Xśr = ∑?ﾝﾑﾥ?ﾝﾑﾖ ?ﾝﾑﾛ ?ﾝﾑﾛ ?ﾝﾑﾖ=1 gdzie: n – liczba pomiarów; 36) zakres – różnica między maksymalną i minimalną wartością danej cechy. 2. O ile jest to możliwe i uzasadnione w testach podstawowych i testach specjalistycznych należy przeprowadzać analizę obrazów nieprzetworzonych. 3. W testach podstawowych i testach specjalistycznych urządzeń radiologicznych stosowanych w rentgenodiagnostyce i radiologii zabiegowej wielkości kermy w powietrzu i dawki pochłoniętej w powietrzu traktuje się jako wielkości równoważne. 4. Badane fizyczne parametry należy sprawdzać, korzystając z klinicznych funkcji urządzeń radiologicznych dostępnych dla użytkownika.
Geometria
1.1. Zgodność pola promieniowania rentgenowskiego z polem świetlnym Suma odległości między odpowiednimi krawędziami pola świetlnego i pola promieniowania rentgenowskiego (oddzielnie wzdłuż każdej z dwóch prostopadłych osi symetrii pola promieniowania rentgenowskiego) w odniesieniu do odległości ognisko lampy–płaszczyzna pola świetlnego wynosi maksymalnie
1.2. Zgodność pola promieniowania rentgenowskiego z polem świetlnym Suma odległości określonych w punkcie 1.1 w odniesieniu do odległości ognisko– rejestrator obrazu wynosi maksymalnie
Powtarzalność ekspozycji
2.1. Dla ekspozycji z użyciem fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi wykonanej przy użyciu klinicznie stosowanych parametrów ekspozycji odchylenie zmierzonej wartości kermy w powietrzu od wartości odniesienia mieści się w zakresie
2.2. Dla obrazu uzyskanego z użyciem fantomu schodkowego przy użyciu klinicznie stosowanych parametrów ekspozycji odchylenie pomiędzy wartością gęstości optycznej zmierzoną na polu kryterialnym obrazu fantomu schodkowego a wartością odniesienia mieści się w zakresie
Rozdzielczość wysokoi niskokontrastowa
Uwaga: Do wykonania testu należy stosować kasetę testową Na obrazie obiektu testowego zawierającego wzory do oceny rozdzielczości, uzyskanego przy użyciu k
Kratka przeciwrozproszeniowa
4.1. Dla ekspozycji kratki ruchomej wykonanej przy najkrótszym stosowanym klinicznie czasie ekspozycji i odpowiadającym mu wysokim napięciu oraz tak dobranym natężeniu prądu, aby gęstość optyczna na środku obrazu kratki zawierała się w przedziale 0,9–1,4 (wliczając tło), na obrazie nie są widoczne linie kratk
4.2. Dla ekspozycji kratki stacjonarnej wykonanej dla wartości wysokiego napięcia możliwie najbliższej 50 kV oraz tak dobranym natężeniu prądu, aby gęstość optyczna na środku obrazu kratki zawierała się w przedziale 0,9–1,4 (wliczając tło), na obrazie nie są widoczne znaczące artefakty – 4.3. Dla kierunku prostopadłego do listków kratki przeciwrozproszeniowej odchylenie gęstości optycznych przy brzegach obrazu od gęstości optycznej na środku obrazu mieści się w zakresie
System automatycznej kontroli ekspozycji (AEC)
5.1. Ocena systemu AEC przy zmianie wysokiego napięcia Odchylenie pomiędzy gęstościami optycznymi zmierzonymi na środku ±0,15 6 miesięcy po każdych testach specjalistycznych Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 2759 obrazów fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi uzyskanymi dla najniższej i najwyższej wartości wysokiego napięcia z zakresu stosowanego klinicznie a wartością średnią mieści się w zakresie
Ocena systemu AEC przy zmianie grubości fantomu Odchylenie pomiędzy gęstościami optycznymi zmierzonymi na środku obrazów: fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi oraz fantomu o innej grubości zbudowanego z tego samego materiału co fantom równoważny standardowemu pacjentowi uzyskanymi dla tej samej wartości wysokiego napięcia najczęściej stosowanej klinicznie a wartością średnią mieści się w zakresie
5.3. Ocena systemu AEC przy zmianie natężenia prądu Odchylenie pomiędzy gęstościami optycznymi zmierzonymi na środku obrazów fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi uzyskanymi dla jednakowych ustawień
systemu AEC, dla najniższej i najwyższej wartości czasu ekspozycji z zakresu stosowanego klinicznie, a wartością średnią mieści się w zakresie 5.4. Ocena czułości komór systemu AEC Odchylenie pomiędzy gęstościami optycznymi zmierzonymi na środku obrazów fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi uzyskanymi dla każdej z komór systemu AEC a wartością średnią mieści się w zakresie
URZĄDZENIA STOSOWANE W RADIOGRAFII OGÓLNEJ CYFROWEJ
Geometria co miesiąc
Powtarzalność ekspozycji
Rozdzielczość wysokoi niskokontrastowa
Kratka przeciwrozproszeniowa co 3 miesiące
System automatycznej kontroli ekspozycji (AEC)
Artefakty
URZĄDZENIA STOSOWANE WE FLUOROSKOPII
Zniekształcenie obrazu
Zegar
Rozdzielczość wysokokontrastowa
toru wizyjnego
URZĄDZENIA STOSOWANE W TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ
Artefakty
Wartość HU
Jednorodność obrazu
Poziom szumu
Rozdzielczość wysokokontrastowa
Geometryczna poprawność obrazu
Światła lokalizacyjne
Ruch stołu
URZĄDZENIA STOSOWANE W STOMATOLOGICZNEJ TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ WIĄZKI STOŻKOWEJ
Artefakty
Wartość HU
Jednorodność obrazu
Poziom szumu
Rozdzielczość wysokokontrastowa
Geometryczna poprawność obrazu
URZĄDZENIA STOSOWANE W MAMMOGRAFII ANALOGOWEJ
System automatycznej kontroli ekspozycji (AEC)
Jakość obrazu
Kompresja piersi
Kratka przeciwrozproszeniowa
URZĄDZENIA STOSOWANE W MAMMOGRAFII CYFROWEJ
Stałość ekspozycji
Jednorodność obrazu
Kompensacja zmian
grubości fantomu i wartości wysokiego napięcia
Kompresja piersi
Artefakty
Rozdzielczość wysokokontrastowa (systemy CR)
Geometryczne zniekształcenia obrazu
Jakość obrazu
URZĄDZENIA STOSOWANE W STOMATOLOGII (aparaty do zdjęć wewnątrzustnych, pantomograficznych oraz cefalometrii)
Rozdzielczość wysokoi niskokontrastowa
Powtarzalność zaczernienia obrazu
URZĄDZENIA STOSOWANE W DENSYTOMETRII KOSTNE
Zgodnie z zaleceniami producenta. Testy wykonać za pomocą fantomów dostarczonych przez producenta zgodnie z zalecaną procedurą. W przypadku gdy producent nie określił częstości – nie rzadziej niż co tydzień
URZĄDZENIA STOSOWANE W RADIOGRAFII OGÓLNEJ ANALOGOWEJ Częstotliwość: Testy specjalistyczne wykonywane są raz na 12 miesięcy
Wysokie napięcie
Czas ekspozycji
Warstwa półchłonna (HVL)
Wydajność lampy rentgenowskiej
Wielkość ogniska
Geometria wiązki promieniowania rentgenowskiego
Natężenie oświetlenia pola świetlnego symulującego pole promieniowania rentgenowskiego
System automatycznej kontroli ekspozycji (AEC)
URZĄDZENIA STOSOWANE W RADIOGRAFII OGÓLNEJ CYFROWEJ Częstotliwość: Testy specjalistyczne wykonywane są co najmniej raz na 12 miesięcy
URZĄDZENIA STOSOWANE WE FLUOROSKOPII Częstotliwość: Testy specjalistyczne wykonywane są co najmniej raz na 12 miesięcy
: Urządzenia stosowane do badań fluorograficznych, fluoroskopowych i angiograficznych należy kontrolować tak, jak urządzenia stosowane do radiografii ogólnej z wyłączeniem testu „Wielkość ogniska”, o ile pozwala na to ich konstrukcja, z rozszerzeniem o poniższe testy
Moc dawki
Rozdzielczość wysokokontrastowa toru wizyjnego
Progowy kontrast obrazu
Zgodność pola promieniowania rentgenowskiego z polem widzenia rejestratora obrazu
Dawka wejściowa na jeden obraz
URZĄDZENIA STOSOWANE W TOMOGRAFII KONWENCJONALNEJ Częstotliwość: Testy specjalistyczne wykonywane są co najmniej raz na 12 miesięcy
Urządzenia stosowane do tomografii konwencjonalnej należy kontrolować tak, jak urządzenia stosowane do radiografii ogólnej, o ile pozwala na to ich konstrukcja, z rozszerzeniem o poniższe testy
Głębokość warstwy tomograficznej
Zmiana głębokośc warstwy tomograficznej
Kąt ekspozycji
Jednorodność obrazu warstwy
Rozdzielczość wysokokontrastowa
URZĄDZENIA STOSOWANE W TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ Częstotliwość: Testy specjalistyczne wykonywane są co najmniej raz na 12 miesięcy
: Dla urządzeń stosowanych do tomografii komputerowej dodatkowo obowiązują wybrane testy specjalistyczne dla urządzeń stosowanych do radiografii ogólnej cyfrowej opisane w punktach: wysokie napięcie, wydajność lampy rentgenowskiej (z wyłączeniem testu pierwszego)
Wartość HU
Jednorodność obrazu
Grubość warstwy
Objętościowy tomograficzny indeks dawki (CTDIvol)
URZĄDZENIA STOSOWANE W STOMATOLOGICZNEJ TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ WIĄZKI STOŻKOWEJ Częstotliwość: Testy specjalistyczne wykonywane są co najmniej raz na 12 miesięcy
Dla urządzeń stosowanych do stomatologicznej tomografii komputerowej wiązki stożkowej obowiązują wybrane testy specjalistyczne dla urządzeń stosowanych do radiografii ogólnej cyfrowej opisane w punktach: wysokie napięcie, wydajność lampy rentgenowskiej (z wyłączeniem testu pierwszego)
URZĄDZENIA STOSOWANE W MAMMOGRAFII ANALOGOWEJ Częstotliwość: Testy specjalistyczne wykonywane są co najmniej raz na 12 miesięcy
Geometria wiązki promieniowania rentgenowskiego
Wydajność lampy rentgenowskiej
Wysokie napięcie
Warstwa półchłonna (HVL)
System automatycznej kontroli ekspozycji (AEC)
Kompresja piersi
Dawka gruczołowa
Jakość obrazu
Czas ekspozycji
URZĄDZENIA STOSOWANE W MAMMOGRAFII CYFROWEJ
Co 12 miesięcy
Odpowiedź detektora obrazu
Kompresja piersi
Dawka gruczołowa
Jakość obrazu
Czas ekspozycji
Pozostałość poprzedniego obrazu
URZĄDZENIA STOSOWANE W STOMATOLOGII
(aparaty do zdjęć wewnątrzustnych, pantomograficznych oraz cefalometrii) Częstotliwość: Testy specjalistyczne aparatów do zdjęć wewnątrzustnych wykonywane są co najmniej raz na 24 miesiące. Testy specjalistyczne aparatów pantomograficznych i cefalometrii wykonywane są co najmniej raz na 12 miesięcy
Czas ekspozycji
Wysokie napięcie
Wydajność lampy rentgenowskiej
Warstwa półchłonna (HVL
9) jednorodność przestrzenna wewnętrzna – miara zmienności liczby zliczeń zarejestrowanych przez detektor bez kolimatora; 10) NU – niejednorodność obrazu, wielkość opisana wzorem: NUvol = MAX ( ?ﾝﾑﾚ?ﾝﾑﾚ?ﾝﾑﾚ?ﾝﾑﾗ − ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾗ ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾗ ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾗ − ?ﾝﾑﾚ?ﾝﾑﾚ?ﾝﾑﾚ?ﾝﾑﾗ ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾎ?ﾝﾑﾗ ) ⋅ 100 % gdzie: maxj – maksymalna liczba zliczeń we wszystkich obszarach dla wszystkich przekrojów, minj – minimalna liczba zliczeń we wszystkich obszarach dla wszystkich przekrojów, ave – średnia liczba zliczeń we wszystkich obszarach dla wszystkich przekrojów; 11) okno energetyczne – zakres energii promieniowania gamma, które zostaną zarejestrowane i przetworzone. Okno może być przedstawione jako zakres energii lub wartość procentowa oczekiwanego piku energetycznego. W przypadku gdy okno przedstawione jest jako wartość procentowa, musi być określony pik energetyczny, a okno jest zawsze symetryczne względem tego piku; 12) powtarzalność – stosunek odchylenia standardowego wyników pomiarów do wartości średniej z tych wyników pomiarów; 13) referencyjne źródło promieniotwórcze – źródło promieniotwórcze (Co-57, Cs-137 lub Ba-133) posiadające świadectwo wzorcowania wydane przez krajowe instytucje metrologiczne – NMI (National Metrology Institute) albo instytucje desygnowane – DI (Designated Institutes) będące depozytariuszami wzorców państwowych; 14) RE – rozdzielczość energetyczna, energetyczna zdolność rozdzielcza, zdolność systemu do rozróżniania fotonów o różnych energiach, wyznaczana zgodnie z zależnością: RE = ?ﾝﾐﾹ?ﾝﾐﾹ?ﾝﾐﾹ?ﾝﾐﾹ ?ﾝﾐﾸ0 ⋅ 100% gdzie: FWHM – szerokość fotoszczytu w połowie wysokości, wyrażona w jednostkach energii, E0 – energia promieniowania monoenergetycznego emitowanego przez źródło; 15) rozdzielczość przestrzenna – określona jako pełna szerokość w połowie maksimum (FWHM) profilu funkcji odpowiedzi detektora na źródło liniowe, wykreślonego prostopadle do osi długiej tego źródła; 16) UFOV – użyteczne pole widzenia, obszar detektora wykorzystywany do obrazowania; 17) wartość referencyjna – w testach podstawowych wartość średnia parametru wyznaczona przez użytkownika, z pomiarów przeprowadzanych przez pięć kolejnych dni pracy całkowicie sprawnego urządzenia radiologicznego oraz monitora, bezpośrednio po wykonaniu testów odbiorczych oraz każdorazowo po każdej istotnej naprawie, za pomocą metod pomiarowych przewidzianych dla testów podstawowych z ustaleniem warunków i geometrii pomiaru. Dla testów takich jak: rozdzielczość energetyczna, rozdzielczość przestrzenna, wartości referencyjne mogą być określane na podstawie pomiarów przeprowadzonych w jednym dniu.